Velen kunnen een lekker bakkie moeilijk missen op de dag. Uit gewoonte, omdat het 'je lijf op gang helpt' of omdat het gewoon lekker is!
Maar, hoe zit dat als je zwanger bent?
Eén kop koffie levert al schade op, zegt een studie van 2020 in een gerenommeerd Brits tijdschrift, maar het Voedingscentrum adviseert niet meer dan één kop koffie (gelijk aan 200 milligram cafeïne) per dag te drinken. En naast koffie zijn er natuurlijk meerdere producten waar cafeïne in zit. Tijd voor het raadplegen van meerdere bronnen.
Kijk naar het totaalplaatje
Als zwangere vrouwen op afspraak komen bij een gynaecoloog of verloskundige, wordt je leefstijl besproken. Op basis daarvan wordt naar het totaalplaatje gekeken en bepaald wat onderaan de streep van invloed is op de zwangerschap.
Sportieve vrouwen die niet roken en weinig alcohol drinken, kunnen wellicht best een extra kop koffie drinken. Het is bewezen dat hoge inname van cafeïne een relatie heeft met een verhoogd risico op miskramen, maar er zijn meer factoren welke een negatief effect kunnen hebben op de zwangerschap. Uit eerder onderzoek blijkt dat ook variabelen als overgewicht, roken en de sociale klasse waarin vrouwen leven van invloed zijn op de zwangerschap. Ook deze risicofactoren kunnen de kans verhogen op miskramen en vroeggeboorte.
Wel blijft het advies aan zwangere vrouwen om cafeïnehoudende producten sterk te beperken. Ga dus niet opeens vijf koppen per dag drinken. Cafeïne zorgt namelijk voor stresshormonen en vaatvernauwing, waardoor minder bloed bij de baby komt. Uiteindelijk kan dit zorgen voor een verminderde ontwikkeling van de foetus.
Wat doet cafeïne met je lichaam (los van zwangerschap)?
Cafeïne heeft bij hoeveelheden vergelijkbaar met één à twee kopjes koffie een aantal positieve effecten:
Een stimulerend effect op je concentratie en prestatie: een gevoel van meer energie en minder vermoeidheid
Kleine verbetering van je geheugen, alertheid en motivatie
Sporters kunnen zich langer inspannen
Maar, wie regelmatig cafeïne binnenkrijgt kan ook negatieve effecten ervaren:
Rusteloosheid, angstgevoelens, hartkloppingen, prikkelbaarheid
Hoofdpijn, duizeligheid, suizende oren, beven
Moeilijk in slaap kunnen vallen
De ene persoon is gevoeliger voor cafeïne dan de ander. Dus het verschilt sterk per persoon wat 'te veel' cafeïne is. Gemiddeld krijgt een volwassen Nederlandse man ongeveer 600 milligram cafeïne binnen per dag en een Nederlandse vrouw zo'n 500 milligram.
(Bron: Voedingscentrum)
Wat doet cafeïne met je lichaam tijdens de zwangerschap?
Er is een aanzienlijke hoeveelheid onderzoek gedaan naar het effect van cafeïne tijdens de zwangerschap. Over het algemeen wordt aanbevolen dat zwangere vrouwen hun cafeïne-inname beperken vanwege mogelijke risico's voor de foetus. Hier zijn enkele belangrijke punten om te overwegen:
1. Miskraamrisico: Sommige studies hebben een verhoogd risico op miskramen gevonden bij vrouwen die grote hoeveelheden cafeïne consumeren tijdens de vroege zwangerschap (tot 13 wk). Hoewel de resultaten niet consistent zijn, wordt algemeen aangenomen dat matige tot hoge consumptie van cafeïne het risico op miskramen kan verhogen.
2. Groei en ontwikkeling van de foetus: Hoge cafeïne-inname tijdens de zwangerschap is in verband gebracht met een verhoogd risico op een lager geboortegewicht en vroeggeboorte. Het lijkt erop dat cafeïne de placenta kan passeren en de groei van de foetus kan beïnvloeden.
3. Slaapstoornissen: Cafeïne kan de slaap verstoren, zowel bij volwassenen als bij ongeboren baby's. Overmatige cafeïne-inname kan ervoor zorgen dat zwangere vrouwen moeite hebben met slapen, wat essentieel is voor hun eigen gezondheid en welzijn.
Advies voor zwangeren is Max 200mg cafeïne per dag
Op basis van deze bevindingen wordt over het algemeen aanbevolen dat zwangere vrouwen hun cafeïne-inname beperken. De specifieke aanbevelingen kunnen variëren, maar doorgaans wordt geadviseerd om de dagelijkse cafeïne-inname te beperken tot maximaal 200 mg, wat ongeveer overeenkomt met één kopje koffie. Check eens de verpakking van je lievelingsthee of cola en zoek uit hoeveel cafeïne erin zit.
Het gaat om het totaalplaatje
Het is dus belangrijk op te merken dat cafeïne niet alleen in koffie voorkomt, maar ook in andere dranken en voedingsmiddelen, zoals thee, frisdrank, energiedrankjes, chocolade en sommige medicijnen. Het is dus belangrijk om rekening te houden met alle bronnen van cafeïne in je dieet en deze in totaal binnen de aanbevolen limiet te houden. Als gezegd: het gaat om het totaalplaatje, niet enkel om de koppen koffie.
Niet iedereen reageert hetzelfde op cafeïne
Elk individu anders kan reageren op cafeïne. Sommige vrouwen zijn mogelijk gevoeliger voor de effecten van cafeïne tijdens de zwangerschap, dus het is verstandig om naar je eigen lichaam te luisteren en eventuele ongewenste effecten, zoals slapeloosheid of hartkloppingen, in de gaten te houden. Zo krijg ik na 3 sterke bakken cappuccino pijn op m'n borst en soms zelfs hoofdpijn. Veel water drinken en bewegen helpt mij vaak weer van de ellende af. (En decaf bestellen doet natuurlijk ook wonderen. Verschil proef je bij een cappu bijna niet
)
Tikje verslaafd?
Cafeïne kan een verslavende werking hebben en plotseling stoppen met het consumeren van cafeïne kan bij regelmatig gebruik ontwenningsverschijnselen veroorzaken, zoals hoofdpijn, vermoeidheid en prikkelbaarheid. Veel water drinken is de makkelijkste hulp hierbij.
Check een specialist bij vragen
Als je vragen hebt over je cafeïne-inname tijdens de zwangerschap, is het altijd verstandig om met je arts of verloskundige te praten. Ze kunnen je persoonlijk advies geven op basis van jouw specifieke situatie.